Ελληνική Λογοτεχνία

Ένας άνθρωπος βρίσκεται µόνος του λίγα βήµατα µακριά από την όχθη ενός ποταµού.

Ένας αφηγητής θα ανακρίνει την κάθε λεπτοµέρεια της πορείας του από τα µυρµήγκια που βρίσκονται στα χώµατα και τις πέτρες που βρέχονται από το νερό, µέχρι και την κάθε κίνηση και απόφαση του πρωταγωνιστή.

Στο Ριβερράν δεν υπάρχει αρχή, µέση και τέλος, αλλά µια κυκλική αφήγηση γύρω από τα γεγονότα της ιστορίας, µια συζήτηση ανάµεσα στον συγγραφέα και τον αναγνώστη, χωρίς τόπο και χρόνο, αλλά µε βάση τον λόγο και τη ροή του.

Ροδεσία, Αφρική, δεκαετία του ’70. Ιστορίες από μια εποχή που ο ρατσισμός, η βία και ο πόλεμος βασίλευαν σε ένα από τα τελευταία απομεινάρια μιας αποστεωμένης αποικιακής αυτοκρατορίας, που ήταν ήδη νεκρή. Η Ροδεσία ήταν μια χώρα, που όπως η γειτονική της Νότια Αφρική, εκείνη την εποχή, διέθετε ένα σκληρό καθεστώς ρατσιστικών διακρίσεων, στο οποίο μια λευκή μειονότητα γαιοκτημόνων και επιχειρηματιών διαφέντευε αυθαίρετα τον μαύρο πληθυσμό της χώρας, ο οποίος διψούσε και αγωνιζόταν για ελευθερία και ισότητα. Το βιβλίο αυτό αφηγείται καθημερινές ιστορίες λευκών και μαύρων της Ροδεσίας, ανεξαρτήτως κοινωνικής τάξης, μέσα από τα ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν τη μοιραία αυτή γωνιά της αφρικανικής ηπείρου. Σε πολλές μάλιστα από αυτές τις ιστορίες βασικό ρόλο παίζει και το ελληνικό στοιχείο της Ροδεσίας, η οποία διέθετε μεγάλη ελληνική κοινότητα, κατά τα χρόνια της λευκής κυριαρχίας. Το πρώτο μέρος του έργου υπόσχεται ποικιλία διαφορετικών χαρακτήρων, που όλοι τους αναδεικνύουν την ανθρώπινη πλευρά πίσω από την τραγωδία ενός πολέμου που για το ελληνικό κοινό αποτελεί εν πολλοίς μια άγνωστη σελίδα της παγκόσμιας ιστορίας. Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου, και έπειτα από ένα ταξίδι στον χρόνο, ο αναγνώστης φτάνει στη Ροδεσία των αρχών της δεκαετίας του 2010, που βέβαια πλέον ήταν γνωστή σε όλους ως Ζιμπάμπουε. Μέσα στα χρόνια της οικονομικής κρίσης και των πρώτων μνημονίων στην Ελλάδα, οι χρεωκοπημένοι απόγονοι μιας οικογένειας ευκατάστατων Ελλήνων, που ζούσαν παλιά στη Ροδεσία, επιστρέφουν στη Ζιμπάμπουε για να διεκδικήσουν την περιουσία τους εκεί. Άθελά τους ωστόσο μπλέκουν σε μια διαστροφική και αρρωστημένη πλεκτάνη, που σε ένα κλειστοφοβικό χιτσκοκικού τύπου θρίλερ, θα τους φέρει στα όριά τους και θα τους διαλύσει, με φόντο την αφρικανική σαβάνα της Ζιμπάμπουε, και κεντρική πρωταγωνίστρια μια σατανική γυναίκα, της οποίας τις προθέσεις «ο Θεός μόνον θα μπορούσε να εξηγήσει».

«Χαρίζω το βιβλίο σ’ αυτούς που προσηλωμένοι στις απλές χαρές της ζωής μπορούν να νιώσουν το χάδι του ήλιου και ν’ ακούσουν τη μυρωδιά της βροχής, να χαρούν τη δροσιά του κυκλάμινου και την ομορφιά της ανεμώνας, ν’ αφουγκραστούν το κελάδημα των πουλιών και να σκιρτήσουν στο πέταγμά τους. Των πουλιών, που κάποτε βέβαια τα κυνηγήσαμε πολύ. Όχι όμως γιατί δεν τ’ αγαπούσαμε τα πουλιά. Αλλά γιατί έτσι ήτανε τότε η ζωή. Και κληθήκαμε να τη ζήσουμε όπως ήταν.»

Tι θα έκανες, αν ήξερες ότι θα πεθάνεις εικοσιτέσσερις ώρες μετά από τον θάνατο ενός άγνωστου άνδρα; Θα έκανες τα πάντα για να τον βρεις και να γίνεις ο φύλακας-άγγελός του;
Αθήνα, δεκαετία ’80. Ο Κώστας Ραλλίδης, ένας «άχρωμος και άοσμος» υπάλληλος σε υπουργείο, βλέπει στο όνειρό του πως θα πεθάνει μια ημέρα μετά από τον θάνατο ενός άγνωστου ανθρώπου.
Γρήγορα ανακαλύπτει ότι το πρόσωπο αυτό όχι μόνο είναι υπαρκτό, αλλά πρόκειται για τον Σπύρο Κάλφα, πρώην αρχιβασανιστήτης Χούντας και νυν αόρατο οικονομικό μεγαλοπαράγοντα της Μεταπολίτευσης.
Πιστεύοντας στον χρησμό του ονείρου, ξεκινάει να συναντήσει τον Κάλφα και να γίνει ο προστάτης του. Στην προσπάθειά του αυτή ο Ραλλίδης θα βρεθεί σ’ έναν λαβύρινθο, όπου εναλλάσσονται τοπία και άνθρωποι κάθε λογής.
Πολιτικό θρίλερ; Αστυνομικό μυθιστόρημα; Μυθοπλασία με αληθινά πρόσωπα σε φανταστικούς διαλόγους που θα μπορούσαν να ήταν και αληθινοί;
Ένα φρενήρες καλειδοσκόπιο της ελληνικής ιστορίας από τον Εμφύλιο μέχρι τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης, όπου τίποτα δεν είναι αυτό που φαίνεται.
Αριστερόστροφες και δεξιόστροφες ιδεοληψίες καταρρέουν, ένοχα μυστικά και σκελετοί δεκαετιών φυλαγμένα σε μια «σπηλιά του θησαυρού», άλλοτε τα θύματα αποδεικνύονται θύτες και οι θύτες θύματα.
Στο τέλος στέκει όρθια μόνο η ευχή του συγγραφέα για κάθε ήρωα ξεχωριστά:
«Ας τον λυπηθεί τώρα η Μοίρα, αυτή που συνήθως λιανίζει έναν έναν τους απλούς ανθρώπους αυτής της γης».

…Ενώ περπατά με το κεφάλι σκυφτό, βλέπει ξαφνικά στο έδαφος ένα «ντάιμ», δηλαδή ένα νόμισμα των δέκα σεντς, που χρησίμευε τότε στην Αμερική ως τηλεφωνικό κέρμα. Βουτάει το νόμισμα και τρέχει πάλι στον τηλεφωνικό θάλαμο. Κλείνει την πόρτα, αρπάζει το ακουστικό και ρίχνει το νόμισμα μέσα στη συσκευή ενώ το χέρι του πάει στο καντράν του τηλεφώνου. Μα, εκεί που πάει να σχηματίσει το πρώτο ψηφίο ενός αριθμού, σταματά. Η έκφραση του προσώπου του αλλάζει, από τη χαρά στη λύπη. Αφήνει το ακουστικό να κρέμεται και ξαναβγαίνει. Γιατί όμως δεν τηλεφώνησε;

Από αυτό το ερώτημα, στο οποίο οδηγεί μια μαθητική ασπρόμαυρη ταινία μικρού μήκους, ο Απόστολος Δοξιάδης ξεκινά μια έρευνα που σε αρκετά σημεία θυμίζει αστυνομική αναζήτηση, προσπαθώντας να βρει την αιτία ενός μεγάλου, ακόμη αθεράπευτου, καημού. Κινείται από το σήμερα στο 1968, από την Αθήνα στην Ουάσινγκτον και πάλι πίσω, με πρόσωπα αληθινά και μυθιστορηματικά να διαπλέκονται και στόχο μια απάντηση που θα ξεκλειδώσει το μυστήριο και θα θεραπεύσει. Μα η απάντηση παίρνει όψεις απατηλές.

Ανάμεσα στο μυθιστόρημα και την αυτοβιογραφία, στην εξομολόγηση και την ανάλυση, το Τηλεφώνημα που δεν έγινε είναι ταυτόχρονα αφήγηση αλλά και αναφορά σε ένα πρόσωπο που, ενώ παίζει τον κυριότερο ρόλο στην ιστορία, κρύβεται συστηματικά από τον συγγραφέα και τον αναγνώστη.

Το δεύτερο μέρος της αγαπημένης τριλογίας. Οι δυο ηρωίδες, η Βασιλική και η Ιλαρία, έχουν τραβήξει τους δρόμους της ζωής τους σε διαφορετικά σημεία του ορίζοντα.

Μέσα του 20ού αιώνα. Οι δυο ηρωίδες, η Βασιλική και η Ιλαρία, έχουν τραβήξει τους δρόµους της ζωής τους στα διαφορετικά σηµεία του ορίζοντα.
Η Βασιλική στην Αµερική γεµάτη από αγάπη, πλούτη και ενδιαφέρουσα ζωή, συναντάει έναν άγνωστο που τη γοητεύει και είναι αποφασισµένη να τον ακολουθήσει ως την άκρη του κόσµου. Ο έρωτάς τους σκαλώνει πάνω σ’ έναν χρυσό σταυρό µ’ ένα γράµµα χαραγµένο. Ηρωίδα αρχαίας τραγωδίας, η Βασιλική ορκίζεται εκδίκηση για τον άδικο χαµό της παιδικής της φίλης, χωρίς να υποψιάζεται ποιος µπορεί να είναι ο αίτιος…
Η Ιλαρία στη Θεσσαλονίκη, παλεύοντας µε τη σκληρή πραγµατικότητα, γίνεται κοινωνός ενός συγκλονιστικού µυστικού που ξεκινάει από τη Δυτική Μακεδονία, περνάει από τη Σµύρνη και τη Μικρασιατική Καταστροφή και φτάνει ως το σπίτι της. Όλα όσα πίστευε ανατρέπονται και πρέπει να βρει κουράγιο και να αποδώσει δικαιοσύνη.
Ποιοι είναι όλοι αυτοί οι άνθρωποι που ακροβατούν στους Μεσηµβρινούς της Ζωής και πού θα τους οδηγήσει το αέναο ταξίδι τους;

Η έρευνα για το ύποπτο θανατηφόρο τροχαίο, που έχει αναλάβει να φέρει εις πέρας ο απόστρατος ταξίαρχος της αστυνομίας και νυν δημοφιλής ‒λόγω τηλεόρασης‒ ιδιωτικός ντετέκτιβ Βαγγέλης Διαλυνάς, θα τον οδηγήσει στη νεαρή ζάπλουτη κληρονόμο Ελευθερία Μώρου, η οποία, αν και ιδιοκτήτρια-ένοικος μιας μεγαλοπρεπούς έπαυλης στην Κηφισιά, βγαλμένης λες από μυθιστόρημα του Γιάννη Μαρή, δεν έχει ‒και ούτε θέλει να έχει‒ καμία σχέση με «αριστοκρατικά τζάκια». Ο Διαλυνάς δεν θα αργήσει να διαπιστώσει ότι η απλή, προσηνής και μάλλον αιθεροβάμων δεσποινίς με τις καλλιτεχνικές τάσεις και φιλοδοξίες –καθώς και η επίζηλη περιουσία της, ασφαλώς– βρίσκεται στο επίκεντρο μιας σκοτεινής υπόθεσης με περίεργα «δυστυχήματα», οικογενειακά μυστικά και κακόβουλα ψέματα. Το κλειδί του μυστηρίου, όμως, δεν είναι το μόνο κλειδί που κρατάει η Μώρου. Κρίνοντας από αρκετά δείγματα ασυνήθιστης για το χαρακτήρα του και αντίθετης προς τη φήμη του συμπεριφοράς του βετεράνου ντετέκτιβ, ήδη από τη μέρα της αρχικής γνωριμίας τους, θα έλεγε κανείς ότι η Μώρου κρατάει και το κλειδί της καρδιάς του…

Κυκλάδες, δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Δυο νέοι, ο Παύλος και η Ευγενία, φίλοι από παιδιά, παρασύρονται στη δίνη του έρωτα. Απρόσμενα ο Παύλος συγκρούεται με τον πατέρα της Ευγενίας και αναγκάζεται να την εγκαταλείψει φεύγοντας στην Αίγυπτο.

Στις όχθες του Νείλου θα έρθει αντιμέτωπος με μιαν άλλη πραγματικότητα, ασχολούμενος με την παραγωγή και το εμπόριο του βαμβακιού, που τότε αποκαλούσαν «λευκό χρυσό». Η Ευγενία θα ταξιδέψει εκεί για να τον αναζητήσει, μάταια όμως. Κάποια στιγμή θα πληροφορηθεί από τις τοπικές εφημερίδες την απαγωγή του από Αιγύπτιους εθνικιστές και στη συνέχεια την απελευθέρωσή του. Όταν επιτέλους συναντηθούν, θα μάθει ότι στη ζωή του υπάρχει πλέον άλλη γυναίκα.

Λίγο καιρό αργότερα, ένα ιστιοφόρο φορτωμένο με βαμβάκι και με επιβάτη τον Παύλο εγκαταλείπει τελευταίο την Αλεξάνδρεια πριν απ’ τον βομβαρδισμό της, ενώ ένα ναυάγιο στη Μαύρη Θάλασσα φέρνει την ανατροπή…

Ένα συναρπαστικό ταξίδι στον χρόνο, στην κοσμοπολίτικη Ερμούπολη, την Αλεξάνδρεια και την Κωνσταντινούπολη. Μια ματιά στη ζωή των Ελλήνων αστών και εμπόρων του 19ου αιώνα, με φόντο τα συγκλονιστικά γεγονότα της εποχής.

Η Σοφία με τον σύζυγο της Σαμ και τον γιο τους, Αντρέα, παρέα με ένα φιλικό τους ζευγάρι, παραθερίζουν, αμέριμνοι στο Πουκέτ όταν το τσουνάμι ξεσπά. Ο δωδεκάχρονος Αντρέας και η συνομήλικη του Μάνι, από το νησί, εξαφανίζονται στα κύματα. Oι πρωταγωνιστές σε κατάσταση πανικού, ψάχνουν τον μικρό. Οι παλιές παραλείψεις, τα λάθη και τα θαμμένα τους μυστικά ζωντανεύουν, κατακλύζοντας το μυαλό τους.
Στο Λονδίνο, χρόνια μετά, οι ήρωες στροβιλίζονται στο τούνελ νέων απρόσμενων ‘κυκλώνων’. Τα πέπλα της σιωπής απομακρύνονται. Οι αντιπαλότητες εκδηλώνονται, αισθήματα και σχέσεις δοκιμάζονται άγρια και σκληρά. Οι ανατροπές εμφανίζονται καταιγιστικές.
Θα μπορέσουν άραγε οι ήρωες να προσπεράσουν τις πληγές;
Τα δυο παιδιά έζησαν μαζί τον χαλασμό και τη συμφορά. Η τραγωδία τους ενώνει με ένα άρρηκτο δεσμό. Τη στιγμή του αποχαιρετισμού, υπόσχονται να μην χαθούν ποτέ.
Με τα χρόνια, οι καρδιές τους πάλλονται, συντονισμένα. Δίπλα τους ‘στέκει’ ένας φύλακας Άγγελος. Ο έρωτας τους βρίσκει καταφύγιο στο σπίτι της, στην Λεμεσό. Απέναντι τους ‘στέκει’ και ‘τρέχει’ κάποια που γυρεύει μανιακά εκδίκηση.
Θα προλάβουν άραγε;
Άνθρωποι από διαφορετικά γεωγραφικά σημεία και κουλτούρες συμπορεύονται και παλεύουν μαζί. Με χαρακτήρα πολυπολιτισμικό, το έργο ταξιδεύει τους ήρωες στην ομορφιά, στις παραδόσεις και στις επιρροές μακρινών αλλά και κοντινών τοπίων. Το Πόρτο Τιμόνι στην Κέρκυρα αποδεικνύεται φάρος ψυχής, σε μια κρίσιμη στιγμή.

Η μυθοπλασία εναρμονίζεται με τα ιστορικά γεγονότα της θεομηνίας, τα οικολογικά προβλήματα του Πλανήτη μας και με την ιστορία της ίδιας της Γης. Ένα μάθημα πίστης στα όνειρα μας και ελπίδας για ένα καλύτερο αύριο πάνω στη Γη.

Όταν ο καναλάρχης Πιερ άφησε την Αθήνα για να γίνει µεγαλοµέτοχος σε ένα από τα καλύτερα τηλεοπτικά κανάλια του Παρισιού, πρόσφερε την ευκαιρία στους υπαλλήλους του να τον ακολουθήσουν στα νέα του γραφεία, πρόταση εξαιρετικά θελκτική για την Καρίνα. Ως σεναριογράφος θα της δινόταν η ευκαιρία να αποδείξει το ταλέντο της, αλλά κυρίως να αναγκάσει τον Πιερ να την προσέξει κι επιτέλους να την αγαπήσει. Μια συνεργασία της µε τον νεαρό-θαύµα του σύγχρονου κινηµατογράφου, Ζαν Περί, θα εξελιχθεί σε µεταξύ τους ανίερη συµφωνία για την κατάκτηση της πολυπόθητης καρδιάς του προέδρου. Στην προσπάθειά τους, θα χαθούν στα λόγια ενός εραστή µέσα από γράµµατα που βρίσκουν κρυµµένα στο Παρίσι. Θα οδηγηθούν σε γραφικούς και ιστορικούς δρόµους, θα µαγευτούν από τη ροµαντική ατµόσφαιρα, ενώ ταυτόχρονα θα παίξουν παρακινδυνευµένα παιχνίδια µε τον έρωτα και τις ζωές τους.

«Επίσης… δε συµπαθώ τις µάσκες γιατί κρύβουν το οµορφότερο µυστήριο», σηµείωσε εκείνος αναγκάζοντάς τη να σηκώσει το κεφάλι και να τον κοιτάξει ερωτηµατικά.
«Υπάρχει ένας παλιός γιαπωνέζικος µύθος, που λέει πως το πρόσωπό µας σε αυτή τη ζωή είναι το ίδιο µε το πρόσωπο του ανθρώπου που αγαπήσαµε βαθιά και ανεξίτηλα στην προηγούµενη ζωή µας»,
είπε κοιτώντας τη µε νόηµα. «Κάθε φορά που το κρύβουµε, στην ουσία υποτιµούµε την αγάπη που µεταφέρθηκε µε τόσο µεγάλη δύναµη από τη µια ζωή στην άλλη, κουβαλώντας ένα τόσο βαρύ φορτίο µέσα από τον θάνατο», κατέληξε γεµάτος νόηµα και µε την ελπίδα εκείνη να έκανε την κίνηση και να τραβούσε τη µάσκα.

Την τελευταία νύχτα του εικοστού αιώνα, ενώ ο κόσμος γιορτάζει το Μιλένιουμ με φαντασμαγορικές εκδηλώσεις και πυροτεχνήματα, βρίσκεται νεκρός στο σπίτι του στη Θεσσαλονίκη, με μια σφαίρα στο κεφάλι, ο εξηντατετράχρονος σκηνοθέτης, σεναριογράφος και ηθοποιός Οδυσσέας Μπλαντ. Στο σημείωμα που υπάρχει πάνω στο γραφείο του είναι γραμμένη η φράση Ο άνεμος κόπασε. Η σύντροφός του, Εκάβη Ηλιοπούλου, αναγνωρίζει μεν το πνεύμα του Μπλαντ, όχι όμως και τον γραφικό χαρακτήρα του. Πρόκειται για αυτοκτονία ή έγκλημα;

Κάτω από τον μανδύα ενός ψυχολογικού-αστυνομικού μυθιστορήματος ο συγγραφέας, ξεκινώντας από την κατοχική Θεσσαλονίκη, τον δωσιλογισμό και τον εκτοπισμό των Εβραίων της πόλης στο Άουσβιτς, μέσα από τη ματιά του Οδυσσέα Μπλαντ βλέπει υπό άλλο πρίσμα τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στη μεταπολεμική Ελλάδα και στην Ευρώπη.

Ο Μπλαντ δεν ήταν απλώς ένας σκηνοθέτης, εραστής της Νουβέλ Βαγκ, που πέρασε σαν διάττοντας από το γαλλικό σινεμά τη δεκαετία του 1960, όταν ζούσε στο Παρίσι. Ήταν κυρίως αυτόπτης μάρτυρας γεγονότων τα οποία σφράγισαν την Ιστορία. Σε ηλικία δεκαπέντε ετών ζούσε στο Λονδίνο. Με μια κάμερα Bolex στα χέρια περιπλανιόταν ανάμεσα στα ερείπια που άφησε πίσω του ο πόλεμος, καταγράφοντας τον αναδυόμενο καινούργιο κόσμο, που στα μάτια του φάνταζε ακόμη πιο επισφαλής από τον παλιό. Όμως, όπως πολλά άλλα παιδιά που βίωσαν τον πόλεμο, ο Μπλαντ έκρυβε μέσα του ένα αδιαπέραστο σκοτάδι.